Brak węchu przy katarze to częsty problem, z którym zmagają się miliony osób na całym świecie. Utrata tego zmysłu może znacznie utrudniać codzienne funkcjonowanie, powodując, że nie czujemy zapachu potraw, perfum czy zagrożeń, takich jak dym lub gaz. Przyczyny tego stanu mogą być różne, a leczenie zależy od konkretnej przyczyny. W tym artykule omówimy najczęstsze powody braku węchu podczas kataru oraz skuteczne metody przywracania tego zmysłu.
Kluczowe wnioski:- Brak węchu podczas kataru jest spowodowany najczęściej przez opuchnięcie błony śluzowej nosa i zatkanie przewodów nosowych.
- Domowe sposoby, takie jak inhalacje i płukanie nosa, mogą przynieść ulgę i przywrócić węch.
- W przypadku utrzymującego się braku węchu konieczna może być konsultacja laryngologiczna i leczenie farmakologiczne.
- Profilaktyka i właściwa higiena nosa mogą zapobiec utracie węchu podczas przeziębiania.
- Długotrwały brak węchu może sygnalizować poważniejsze schorzenia i wymaga dalszej diagnostyki.
Najczęstsze przyczyny braku węchu przy katarze
Brak węchu przy katarze jest spowodowany najczęściej stanem zapalnym błony śluzowej nosa, który powoduje jej obrzęk i zatkanie przewodów nosowych. To właśnie przez te opuchnięte i zablokowane drogi nie docierają do receptorów węchowych cząsteczki zapachowe, co skutkuje utratą zmysłu węchu.
Przyczyną stanu zapalnego nosa może być infekcja wirusowa (przeziębienie, grypa) lub bakteryjna, a także alergia. Niekiedy brak węchu i smaku towarzyszy zapaleniu zatok przynosowych (zatokom). Czasem utrata węchu przy katarze wynika z niedrożności nosa spowodowanej zniekształceniami anatomicznymi, np. polipami lub skrzywieniem przegrody nosowej.
Inną przyczyną utraty węchu podczas przeziębienia może być wysięk surowiczo-ropny, który gromadzi się w jamach nosa, uniemożliwiając dotarcie zapachów do receptorów. Czasem stan zapalny błony śluzowej jest tak silny, że uszkadza delikatne zakończenia nerwów węchowych, przynajmniej czasowo odbierając nam zmysł węchu.
Rzadziej utrata węchu katar ma podłoże neurogenne i wynika z uszkodzenia nerwów węchowych lub ośrodka węchu w mózgu na skutek urazu, guza czy innej choroby neurologicznej. Przyczyny te jednak zazwyczaj nie są związane z przeziębieniem.
Jak szybko przywrócić zmysł węchu przy katarze?
W przypadku utraty węchu przy katarze spowodowanej stanem zapalnym błony śluzowej nosa, najważniejsze jest wyleczenie infekcji lub alergii, które temu stanu zapalnemu przyczyniają. Stosując odpowiednią terapię możemy liczyć, że po ustąpieniu obrzęku nosa, węch wróci do normy.
Niezwykle istotne jest również udrożnienie nosa, by cząsteczki zapachowe mogły swobodnie dostawać się do receptorów węchowych. W tym celu warto stosować leki zmniejszające obrzęk śluzówki i zapobiegające jej nadmiernemu wysychaniu (krople czy aerozole do nosa na bazie soli fizjologicznej lub preparatów hipertonicznych).
Ważna jest też stymulacja pozostałych jeszcze receptorów węchowych. Można to robić wąchając intensywne zapachy – mocne przyprawy, cytrusy, eukaliptus itp. Czasem poleca się także wykonywanie specjalnych ćwiczeń węchowych, np. z wykorzystaniem zestawów o różnych aromatach.
- Jeśli utrata węchu przy katarze utrzymuje się dłużej niż 2 tygodnie, warto udać się do lekarza laryngologa i wykonać niezbędne badania.
- Zalecane jest wówczas leczenie lekami przeciwobrzękowymi i przeciwzapalnymi, np. sterydowymi.
Czytaj więcej: Alergia na pyłki drzew - objawy i sposoby łagodzenia
Domowe sposoby przywrócenia węchu przy katarze
Utrata węchu i smaku przy przeziębieniu najczęściej jest stanem przejściowym i po kilku dniach zmysły te wracają do normy. Możemy jednak zastosować kilka domowych sposobów, które mogą przyspieszyć ten proces.
Jednym z nich są inhalacje z ziołami o silnym zapachu, np. z rumiankiem, szałwią, miętą czy sosnową żywicą. Można dodać je do gorącej wody i przez kilka minut wdychać ich opary. Działają one przeciwzapalnie na śluzówkę nosa i wspomagają udrożnienie przewodów nosowych.
Inną metodą jest płukanie jamy nosowej roztworem soli fizjologicznej z dodatkiem niewielkiej ilości sody oczyszczonej. Taka izotoniczny płyn działa nawilżająco i oczyszcza nos z wydzielin, umożliwiając lepszy dostęp zapachów do receptorów.
- Masaż okolic nosa i czoła może również pomóc w odzyskaniu węchu, ponieważ stymuluje ukrwienie zatok i nosa.
- Intensywne wąchanie aromatycznych ziół, przypraw czy olejków eterycznych może dodatkowo pobudzać i trenować zmysł węchu.
Pomocne mogą się okazać również niektóre domowe napary ziołowe o działaniu przeciwzapalnym, np. z kwiatu lipy, czarnego bzu czy dzikiej róży. Warto jednak pamiętać, że przy utracie węchu i smaku trwającej dłużej niż 2 tygodnie, niezbędna jest wizyta u specjalisty laryngologa.
Leczenie braku węchu przy katarze u laryngologa
Jeśli utrata węchu przy przeziębieniu utrzymuje się dłużej niż 2 tygodnie, konieczna jest konsultacja laryngologiczna. Lekarz dokładnie zbada jamę nosową i gardło w celu ustalenia przyczyny zaburzeń węchowych.
Zazwyczaj w pierwszej kolejności zalecane jest leczenie farmakologiczne. Obejmuje ono stosowanie leków przeciwobrzękowych i przeciwzapalnych w formie rozpylaczy, aerozoli czy maści nosa. Często są to preparaty zawierające glikokortykosteroidy o działaniu przeciwzapalnym i zmniejszającym obrzęk śluzówki.
W przypadku niedrożności nosa spowodowanej polipami, skrzywieniem przegrody lub innymi wadami budowy anatomicznej, może być zalecona operacja chirurgiczna w celu przywrócenia właściwego przepływu powietrza i umożliwienia węchowi właściwego działania.
Niekiedy konieczna jest również terapia przyczynowa, np. leczenie alergii, zakażenia bakteryjnego lub leczenie chorób neurologicznych czy nowotworowych. Istotna jest również rehabilitacja węchu poprzez trening węchowy z użyciem zestawów zapachowych
Profilaktyka utraty węchu podczas przeziębiania
Najskuteczniejszą metodą zapobiegania utracie węchu przy katarze jest odpowiednia profilaktyka. Przede wszystkim należy wzmocnić ogólną odporność organizmu, dzięki czemu będzie on lepiej radził sobie z wirusami i bakteriami atakującymi układ oddechowy.
Podsumowanie
Brak węchu przy katarze to częsty problem wynikający zazwyczaj z obrzęku błony śluzowej nosa i zatkania przewodów nosowych. Domowe sposoby, takie jak inhalacje i płukanie nosa, mogą przynieść ulgę. Jeśli jednak utrata węchu i smaku utrzymuje się powyżej 2 tygodni, należy skonsultować się z lekarzem laryngologiem.
Przywrócenie węchu możliwe jest dzięki leczeniu farmakologicznemu z użyciem leków przeciwobrzękowych i przeciwzapalnych. W niektórych przypadkach konieczna jest operacja usuniecia przyczyny niedrożności nosa. Ważna jest również profilaktyka - zachowanie ogólnej odporności i higieny nosa może zapobiec utracie węchu podczas przeziębiania.
